Wanneer een werknemer betrokken raakt bij een bedrijfsongeval, rijst al snel de vraag of de werkgever aansprakelijk is voor de geleden schade. De wet kent een beschermingsregeling voor werknemers, waarin de verplichting van de werkgever om zorg te dragen voor een veilige werkomgeving centraal staat. In deze blog wordt uiteengezet wat werkgeversaansprakelijkheid inhoudt, wanneer de werkgever aansprakelijk is en welke rechten de werknemer heeft in geval van een bedrijfsongeval.
Wat is werkgeversaansprakelijkheid?
Werkgeversaansprakelijkheid is vastgelegd in artikel 7:658 van het Burgerlijk Wetboek. Dit artikel bepaalt dat de werkgever verplicht is om te zorgen voor een veilige werkomgeving, waarbij hij maatregelen moet nemen die redelijkerwijs nodig zijn om te voorkomen dat de werknemer schade lijdt in de uitoefening van zijn werkzaamheden. Als de werknemer toch schade oploopt tijdens het werk, wordt de werkgever in beginsel geacht aansprakelijk te zijn, tenzij hij kan aantonen dat hij zijn zorgplicht is nagekomen of dat de schade is ontstaan door opzet of bewuste roekeloosheid van de werknemer. De aansprakelijkheid van de werkgever is dus gebaseerd op een risicoaansprakelijkheid: het is niet vereist dat de werkgever zelf een fout heeft gemaakt, alleen dat hij niet genoeg heeft gedaan om het ongeval te voorkomen.
Wanneer is de werkgever aansprakelijk?
Voor aansprakelijkheid van de werkgever moet er aan een aantal voorwaarden worden voldaan. Ten eerste moet het ongeval zich hebben voorgedaan in de uitoefening van de werkzaamheden. Wat onder deze werkzaamheden valt dient ruimt te worden uitgelegd. Niet alleen de handelingen op de werkvloer vallen hieronder, maar ook werkzaamheden op locatie bij klanten, zakelijke reizen, en zelfs bedrijfsuitjes kunnen daaronder vallen als deze zijn georganiseerd of gefaciliteerd door de werkgever.
Vervolgens moet er sprake zijn van schade. Dit kan lichamelijke schade zijn, maar ook psychische schade of vermogensschade, zoals medische kosten of verlies aan inkomen. Ten derde moet de werkgever zijn zorgplicht hebben geschonden. Dit houdt in dat hij niet alle maatregelen heeft genomen die in redelijkheid van hem verwacht mochten worden om het ongeval te voorkomen. Als aan deze drie voorwaarden is voldaan, is de werkgever aansprakelijk voor de schade van de werknemer, tenzij de werkgever bewijst dat hij aan zijn zorgplicht heeft voldaan of dat er sprake is van opzet of bewuste roekeloosheid vanuit de werknemer.
De reikwijdte van de zorgplicht
De zorgplicht van de werkgever omvat niet alleen het bieden van een veilige werkplek, maar ook het verstrekken van voldoende instructies over veilig werken, het beschikbaar stellen van veilige arbeidsmiddelen en het houden van toezicht op de naleving van veiligheidsvoorschriften. In de praktijk wordt van een werkgever verwacht dat hij risico’s inventariseert, maatregelen neemt om deze te beperken en zijn werknemers actief begeleidt en informeert. Een werkgever die dit nalaat, kan al snel aansprakelijk zijn in geval van een ongeval. Zelfs als de werknemer onvoorzichtig is geweest, ontslaat dat de werkgever in beginsel niet van zijn aansprakelijkheid.
Voorbeelden uit de praktijk
In de rechtspraak zijn diverse situaties erkend waarin de werkgever aansprakelijk is gesteld. Denk aan een werknemer die uitglijdt over een natte vloer zonder waarschuwingsbord, of een werknemer die betrokken raakt bij een verkeersongeluk tijdens een zakelijke rit. Ook bij ongevallen tijdens bedrijfsuitjes kan de werkgever aansprakelijk zijn, bijvoorbeeld als een activiteit onvoldoende veilig is georganiseerd. Daartegenover staan gevallen waarin de werkgever voldoende veiligheidsmaatregelen had getroffen en het ongeval alleen te wijten was aan roekeloos gedrag van de werknemer. In zulke uitzonderlijke gevallen kan de werkgever aan aansprakelijkheid ontkomen.
Wat te doen na een bedrijfsongeval?
Als werknemer is het belangrijk om na een bedrijfsongeval snel en adequaat te handelen. Het is van belang om het ongeval direct bij de werkgever te melden en ervoor te zorgen dat het wordt geregistreerd. Vervolgens is het raadzaam om medische hulp in te schakelen en de aard en ernst van het letsel professioneel te laten vastleggen. Bewijs verzamelen is ook cruciaal, zoals verklaringen van collega’s, foto’s van de situatie of eventuele camerabeelden. In veel gevallen is het verstandig om juridische hulp in te schakelen.
Conclusie
Werkgevers hebben een zware verantwoordelijkheid om te zorgen voor de veiligheid van hun werknemers. De wet biedt werknemers daarom een sterke bescherming bij bedrijfsongevallen. In de meeste gevallen is de werkgever aansprakelijk voor schade die tijdens het werk ontstaat, tenzij de werkgever kan aantonen dat hij aan zijn zorgplicht heeft voldaan of dat het ongeval het gevolg is van opzet of bewuste roekeloosheid van de werknemer. Voor werknemers is het belangrijk om hun rechten te kennen en niet te aarzelen juridische hulp in te schakelen bij letsel of schade op de werkvloer.
Heeft u naar aanleiding van deze blog nog vragen of heeft u andere juridische vragen, kom dan gerust langs op een van onze inloopspreekuren. Het is ook mogelijk om een afspraak te maken via de website. De actuele openingstijden vindt u op onze website.
Deze blog is geschreven door Quirijn Thoonen. Quirijn is bachelorstudent Rechtsgeleerdheid aan Radboud University.