Vanaf 1 januari 2025 start de Belastingdienst met volledige handhaving op schijnzelfstandigheid. Dit betekent dat bedrijven die zzp’ers inhuren voor werk dat eigenlijk in loondienst zou moeten gebeuren, kunnen rekenen op boetes en naheffingen als zij niet voldoen aan de regels. Dit besluit is onderdeel van een bredere aanpak van het kabinet om schijnconstructies te bestrijden en de positie van werkenden op de arbeidsmarkt te versterken.
Wat is schijnzelfstandigheid?
Schijnzelfstandigheid ontstaat wanneer iemand als zelfstandige wordt ingehuurd, terwijl diegene feitelijk werk doet dat niet zelfstandig kan worden uitgevoerd. Denk hierbij aan opdrachten waarbij de zzp’er weinig vrijheid heeft in de manier waarop het werk wordt uitgevoerd of waarin de werkrelatie eigenlijk veel wegheeft van een dienstverband. Dit fenomeen komt bijvoorbeeld voor in sectoren als de zorg, bouw en bezorgdiensten, waar zzp’ers soms taken uitvoeren die normaal door werknemers in loondienst zouden worden gedaan.
Wat verandert er vanaf 1 januari 2025?
Op dit moment handhaaft de Belastingdienst beperkt op schijnzelfstandigheid. Dit moratorium, een tijdelijke opschorting van handhaving, wordt echter opgeheven per 1 januari 2025. Vanaf dat moment kan de Belastingdienst weer volledig handhaven en boetes opleggen aan bedrijven die zich niet aan de regels houden. De controle kan tot maximaal vijf jaar terugwerken, maar de boetes kunnen alleen met terugwerkende kracht vanaf 1 januari 2025 worden opgelegd.
Overgangsperiode zonder vergrijpboete
Om bedrijven en zelfstandigen de tijd te geven zich aan te passen aan de nieuwe regels, heeft het kabinet een overgangsjaar ingevoerd. Gedurende 2025 kunnen bedrijven en opdrachtgevers die aantonen dat zij actief werken aan het tegengaan van schijnzelfstandigheid vrijstelling krijgen van vergrijpboetes. Deze maatregel geeft werkgevers de ruimte om stappen te zetten zonder direct financieel gestraft te worden, zolang zij in de goede richting werken.
Aanvullende maatregelen
Het kabinet treft meer maatregelen om schijnzelfstandigheid en ongelijkheid op de arbeidsmarkt tegen te gaan. Naast de handhaving werkt de overheid aan diverse wetsvoorstellen in het arbeidsmarktpakket, zoals een verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering voor zelfstandigen en de versnelde afbouw van de zelfstandigenaftrek. Deze maatregelen moeten ervoor zorgen dat de arbeidsvoorwaarden en sociale zekerheden voor zelfstandigen en werknemers meer in balans komen.
Geen goedkeuring meer van modelovereenkomsten
Voorheen konden bedrijven en zelfstandigen gebruikmaken van modelovereenkomsten, goedgekeurd door de Belastingdienst, om zekerheid te krijgen dat een arbeidsrelatie buiten loondienst viel. Dit verandert nu: de Belastingdienst keurt geen nieuwe modelovereenkomsten meer goed. Het kabinet heeft besloten dat deze overeenkomsten geen garantie geven dat een arbeidsrelatie geen dienstverband is, aangezien dit in de praktijk vaak afhankelijk is van de uitvoering van de opdracht en niet alleen van de schriftelijke overeenkomst.
Wat betekent dit voor opdrachtgevers en zzp’ers?
De Belastingdienst biedt opdrachtgevers en zzp’ers de komende maanden extra begeleiding om zich goed voor te bereiden. Door middel van informatiesessies, webinars en overleg met brancheorganisaties zorgt de Belastingdienst voor duidelijke informatie en ondersteuning. Bedrijven kunnen hiermee voorkomen dat zij vanaf 2025 boetes krijgen door zich tijdig aan de regels aan te passen.
Conclusie
De opheffing van het handhavingsmoratorium voor schijnzelfstandigheid per 1 januari 2025 markeert een belangrijke stap naar een eerlijkere arbeidsmarkt. Door schijnzelfstandigheid tegen te gaan, wil het kabinet voorkomen dat werknemers worden verdrongen en zelfstandigen zonder sociale zekerheid worden ingezet voor werk dat eigenlijk een dienstverband vereist. Bedrijven hebben nu de kans om zich tijdig voor te bereiden en met hulp van de Belastingdienst te zorgen dat zij in 2025 aan de eisen voldoen.
Heeft u naar aanleiding van deze blog nog vragen of heeft u andere juridische vragen, kom dan gerust langs op een van onze inloopspreekuren. Het is ook mogelijk om een afspraak te maken via de website. De actuele openingstijden vindt u op onze website.
Deze blog is geschreven door Linde Netten. Linde is bachelorstudent Rechtsgeleerdheid aan Tilburg University.